Οι Τσιριτσάντσουλες παρουσιάζουν: Η Αλήθεια Πέθανε
www.tsiritsantsoules.gr
mail: tsiritsantsoules@gmail.com
Οι Τσιριτσάντσουλες παρουσιάζουν τη θεατρική παράσταση
Η Αλήθεια Πέθανε
Τέσσερα μονόπρακτα του Οκτάβ Μιρμπώ
«Ο Πόλεμος και ο Άνθρωπος», «Η συνέντευξη», «Η επιδημία», «Η Αλήθεια πέθανε»
Συντελεστές
Κείμενο: Οκτάβ Μιρμπώ
Μετάφραση: Ντίνα Μαυρίδου, Τατιάνα Σκανάτοβιτς, Ευαγγελία Καραγεωργίου Αλέξης Κομνηνίδης
Παίζουν και σκηνοθετούν τον εαυτό τους: Μαρίνος Μουζάκης, Ντίνα Μαυρίδου
Δραματουργική επεξεργασία-διασκευή-διεύθυνση παραγωγής: Ντίνα Μαυρίδου
Μουσική: Μαρίνος Μουζάκης
Κατασκευή σκηνικών και σκηνικών αντικειμένων: Μαρία Μαρκοπούλου, Κώστας Βαλατσός, Ντίνα Μαυρίδου
Κατασκευή κοστουμιών: Αγγελική Βασιλοπούλου
Η αφίσα και το εξώφυλλο του προγράμματος της παράστασης βασίστηκε στο ομότιτλο έργο του Διονύση Ματαράγκα
Επιμέλεια κειμένου προγράμματος: Κώστας Δεσποινιάδης
Κινησιολογική επιμέλεια, μουσικές επιλογές, σκηνικά, κοστούμια, παραγωγή: Τσιριτσάντσουλες 2022
Ευχαριστούμε το αντιεξουσιαστικό, αναρχικό στέκι Αντίπνοια για τη φιλοξενία των προβών μας κι όλες τις τσιριτσάντσουλες που βοήθησαν στην παραγωγή αυτής της παράστασης.
Υπόθεση
Μετά από δυόμιση χρόνια επιδημιών, λιμών, σεισμών και καταποντισμών, οι Τσιριτσάντσουλες έχουν καταλήξει να ζουν (ξανά) στα σκουπίδια. Εκεί ανακαλύπτουν ένα παλιό γαλλικό βιβλίο του Οκτάβ Μιρμπώ, με μονόπρακτα και διηγήματα και αποφασίζουν να το παρουσιάσουν σε παράσταση. Οι ιστορίες του Μιρμπώ ζωντανεύουν από υλικά των σκουπιδιών και μας επιτρέπουν να παρακολουθήσουμε τη συνάντηση του Πολέμου με την Ανθρωπότητα, την αυθαιρεσία των μέσων μαζικής ενημέρωσης, την πολιτική αντιμετώπιση μιας επιδημίας και τη δολοφονία της Αλήθειας. Ιστορίες που ενώ γράφτηκαν περισσότερο από έναν αιώνα πριν, μοιάζουν να περιγράφουν τις ζωές μας.
Για την παράσταση
Η συνάντησή μας με τον Οκτάβ Μιρμπώ (1848-1917) ήταν τυχαία και στάθηκε μοιραία. Στα κείμενά του βρήκαμε έναν παθιασμένο συγγραφέα, με βαθιά αίσθηση περί Δικαίου, μαχητικό, με πλήρη έλεγχο των εκφραστικών του μέσων, γνώστη της θεατρικής τέχνης, με ένα ιδιαίτερο, κοφτερό χιούμορ που πολύ μας ταίριαξε. Στην έρευνά μας βρήκαμε μόνο λίγα κείμενά του μεταφρασμένα στα ελληνικά. Ένα πολιτικό κείμενο περί εκλογικής απεργίας, λίγα μυθιστορήματα (εκ των οποίων μόνο Ο Θάνατος του Μπαλζάκ δεν είναι εξαντλημένο) και κάποιους διαλόγους που είχαν δημοσιευτεί στις αρχές του 20ού αιώνα στην καθαρεύουσα. Είδαμε ότι κάποια κείμενά του είχαν παρουσιαστεί το 2018 στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας και πέραν αυτού τίποτα άλλο. Έτσι, ο πολυγραφότατος αυτός αναρχικός συγγραφέας του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα, παραμένει στη χώρα μας εν πολλοίς, άγνωστος. Σε μια πιο προσεκτική ανάγνωση των κειμένων του, μείναμε εντυπωσιασμένοι από το πόσο επίκαιρα και φρέσκα παραμένουν τόσο τα έργα του, όσο και το ύφος της γραφής του. Με τη βοήθεια κοντινών μας ανθρώπων, με επαρκέστερη γνώση της γαλλικής γλώσσας, επιχειρήσαμε να μεταφράσουμε ορισμένα από αυτά και τελικά καταλήξαμε στα τέσσερα κείμενα (δύο μονόπρακτα και δύο διαλόγους) που δραματοποιήσαμε σε μία ενιαία παράσταση, με τον γενικό τίτλο «Η Αλήθεια Πέθανε».
Σε αυτά τα κείμενα ο Μιρμπώ ασχολείται με διαχρονικές ιδέες όπως ο πόλεμος, η «τέταρτη» εξουσία του Τύπου, οι επιδημίες, η Αλήθεια και το Ψέμα. Μία δραματουργική διαδρομή που, κατά την κρίση μας, διαγράφει έναν ευρύ θεματικό κύκλο που παραμένει ψηλά στις ανησυχίες και της σύγχρονης εποχής μας. Το κωμικό, σχεδόν γκροτέσκ ύφος και η οξυδερκής ανάλυση των ζητημάτων που διαχειρίζεται, καθιστά το κείμενο πολύτιμο εργαλείο έκφρασης των δικών μας σημερινών αγωνιών, μέσα από ένα μοτίβο λαϊκού θεάτρου, που μπορεί να απευθυνθεί στο σύνολο της κοινωνίας, γεγονός που αποτελεί για την κολεκτίβα μας μεγάλη πρόκληση και ευκαιρία για τη συνέχιση της θεατρικής μας πορείας.
Χρειάστηκε να διασκευάσουμε ελαφρώς τα πρωτότυπα κείμενα και να τα επεξεργαστούμε δραματικά, ώστε να γίνουν θεατρική δράση σύμφωνα με τις ανάγκες του θιάσου μας. Οι δύο κλοσάρ κλόουν, που θα διηγηθούν αυτές τις ιστορίες, χρησιμοποιούν υλικά από τα σκουπίδια, καθώς -όπως λέει και ο Μιρμπώ- η Αλήθεια είναι γυμνή. Το Ψέμα είναι αυτό που «…Το πρόσωπό του είναι βαμμένο σαν παλιού αριστοκράτη… Είναι ντυμένο με βαριά, πλούσια διακοσμημένα υφάσματα και φοράει περούκες και ψεύτικα κοσμήματα… και ποτέ δεν κλαίει στο πεζούλι ενός σιντριβανιού…». Και οι κλόουν αυτοί οφείλουν να πουν αυτές τις ιστορίες γιατί «Μπορεί πραγματικά, κάποιος να σκοτώσει την Αλήθεια… Αυτό όμως δεν έχει καμία σημασία, αφού έτσι και αλλιώς η Αλήθεια δεν πεθαίνει ποτέ…»
Για τον συγγραφέα
Ο Οκτάβ Μιρμπώ ήταν συγγραφέας, κριτικός τέχνης και δημοσιογράφος. Είναι γνωστός στις μέρες μας κυρίως για το μυθιστόρημά του Ημερολόγιο μιας καμαριέρας, που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Λουί Μπουνιουέλ. Λιβελογράφος που έκανε τους πάντες να τρέμουν, αλλά και νεωτεριστής μυθιστοριογράφος, έγραψε θεατρικά έργα κλασικά και μοντέρνα μαζί. Λογοτεχνικά ανορθόδοξος, πέρα από κατηγοριοποιήσεις, περιφρονούσε σχολές και θεωρίες και έσβηνε μέσα σε όλα τα λογοτεχνικά είδη τη ριζική του αποστροφή προς οτιδήποτε θεσμικό. Βίαια ατομικιστής και αναρχικός, ενσάρκωνε τον κριτικό, δυνητικά ανατρεπτικό διανοούμενο.
(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου Η απεργία των ψηφοφόρων εκδ. Άγρα 2014.)
Για την έκδοση του προγράμματος
Το γεγονός πως το σύνολο σχεδόν του έργου του Μιρμπώ δεν είναι γνωστό στη χώρα μας, μας οδήγησε στη σκέψη να εκδώσουμε τα τέσσερα κείμενα που επιλέξαμε να παρουσιάσουμε, σε μορφή προγράμματος της παράστασης. Στο πρόγραμμα αποφασίσαμε να μην παραθέσουμε τη διασκευή και τη δραματουργική επεξεργασία που κάναμε εμείς, για τις ανάγκες της παράστασής μας, αλλά τη μετάφραση των πρωτότυπων κειμένων του συγγραφέα, ώστε να μπορέσει να διασωθεί πλήρης και αυτούσιος ο λόγος του και να κοινοποιηθεί αδιαμεσολάβητα στο κοινό. Αυτή μας η προσπάθεια δεν θα είχε καταλήξει σε αποτέλεσμα χωρίς την πολύτιμη βοήθεια της Τατιάνας Σκανάτοβιτς, της Ευαγγελίας Καραγεωργίου και του Αλέξη Κομνηνίδη στη μετάφραση και του Κώστα Δεσποινιάδη στη σελιδοποίηση και την τελική επιμέλεια της έκδοσης.
